وقتی اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان هفته گذشته برای ترغیب طالبان به مذاکرات صلح تلاش کرد و وعده عفو و مشارکت سیاسی به آنها داد، می‌توانست به نمونه اخیر اشاره کند؛ توافقی که گروه شبه‌نظامی حزب اسلامی و گلبدین حکمتیار، رهبر آن را از میدان نبرد به داخل کشید.

حکمتیار در طول چندین دهه آشوب در افغانستان تلاش کرد تا عمل‌گرا باشد و برای این کار بارها ائتلاف‌شکنی کرد. او از شبه‌نظامیان مورد علاقه سیا علیه شوروی، قصاب کابل، نخست‌وزیر، ستایشگر القاعده، متحد و دشمن طالبان و بی‌شک حامی انفجارهای انتحاری علیه نیروهای آمریکایی بوده است. 

از زمان انعقاد توافقی که به او اجازه بازگشت داد،‌ او نقش آشکارتری در آشفته بازار سیاسی افغانستان بازی می‌کند. گرچه به سازش او به چشم امیدی برای صلح نگاه می‌شود اما او هنوز صلح‌طلب سیاسی نشده است. او از منتقدان سرسخت غنی و سرسخت‌تر علیه عبدالله عبدالله، رئیس دولت اجرایی افغانستان است و غالبا در مناقشه‌های میان این دو رهبر افغان مداخله می‌کند تا جانب غنی را بگیرد. علاوه بر این، او هنوز نیرویی غیر قابل اعتماد و حتی چهره‌ای منفور میان برخی از صاحبان قدرت افغان است.     

گرچه حکمتیار تا زمانی که با دولت افغانستان سازش می‌کرد نیروی مهمی در میان شبه‌نظامیان در نظر گرفته نمی‌شد اما او هنوز تاکید دارد که نقشی حیاتی در تضمین یک توافق با طالبان دارد. رهبر حزب اسلامی فوریه در مصاحبه‌ای گفت مشارکتش در سیاست افغانستان نشان می‌دهد که طالبان هم پس از زمین گذاشتن سلاح می‌تواند صاحب نفوذ شود. او تاکید کرد: "صلح هدف ما و پایان دادن به جنگ وظیفه ماست." حکمتیار مدعی شد که جایگاهش را به عنوان یک واسطه اثبات کرده است و گاها تماس‌هایی با مولوی هیبت‌الله آخوندزاده،‌ رهبر طالبان دارد.  

حکمتیار تاکید کرد اگر دولت کابل تمام وعده‌هایش را عملی کند، طالبان هم انگیزه بیشتری برای توافق پیدا می‌کند. به گفته او از مجموع ۲۰۰۰ شبه‌نظامی زندانی تنها ۱۵۰ تن آزاد شدند. سازمان ملل متحد عنوان تروریست بودن حکمتیار را برداشته است اما ایالات متحده آمریکا هنوز این کار را نکرده است. این مقام تاکید کرد: اگر توافق صلح با حزب اسلامی موفق باشد تعداد زیادی از اعضای طالبان احتمالا به دولت ملحق می‌شوند.  

رهبر حزب اسلامی افغانستان همچنین به دنبال سازشی با طالبان است که به این گروه شبه‌نظامی خودمختاری محلی در مناطق خاصی بدهد. او نام این مناطق را "مناطق امن" خواند که حتی با خروج نیروهای ارتش افغانستان همچنان بخشی از افغانستان خواهند ماند. اما دیپلمات‌های غربی موافق توافقی هستند که طالبان را مانند حکمتیار به سمت دولت مرکزی بیاورد و مدل خودمختاری محلی را رد کردند.

حکمتیار غالبا در جلسات کنار اشرف غنی می‌نشیند تا اتحادشان را به نمایش بگذارد اما او علنا از نحوه حکومتداری رئیس‌جمهوری افغانستان انتقاد می‌کند ولی به ندرت نام او را به زبان می‌آورد. او همچنین گاها انتظاراتش را تغییر می‌دهد تا عبدالله، رقیب غنی را به واکنش وادارد. از دیگر دلایل ادامه وحشت مقام‌های افغان و آمریکایی می‌توان به دفاع حکمتیار از بمبگذاری‌های انتحاری حزب اسلامی اشاره کرد. در یکی از عملیات‌های این گروه، در سال ۲۰۱۲ یک عامل انتحاری مینی‌بوس حامل مهمانداران یک شرکت هواپیمایی که در اختیار سفارت آمریکا بود، هدف قرار داد و جان ۱۴ تن را گرفت. حکمتیار در مصاحبه‌اش حمله به غیرنظامیان را رد کرد اما علنا درباره آنچه موفق‌ترین عملیات جنگی یاد کرد، سخن به میان آورد: "حمله به کاروان نیروهای آمریکایی که تلفاتی بر جای گذاشت."

حکمتیار در این مصاحبه از اقامتگاهش در کابل گفت اسامه بن لادن، رهبر سابق القاعده را از دهه ۸۰ میلادی می‌شناخت. او بن لادن را "مرد متعهد به اسلام" توصیف کرد اما گفت بعد از اینکه بن لادن از افغانستان به روی جهاد جهانی متمرکز شد، از او روی برگرداند. حکمتیار تاکید کرد پس از ۲۰۰۱ تماسی با القاعده نداشته و تاکید کرد: ما صادق هستیم؛ هم در جنگ و هم در صلح.

منبع: روزنامه نیویورک تایمز

انتهای پیام